kunst verbindt
Plassen. Het is een van de meest alledaagse dingen die een mens doet vanaf het moment dat hij bestaat. Nog voor je geboren bent, moet je al plassen. Gewoontegetrouw knipte Dees op het toilet het licht aan. Knipte ze het licht aan. Knipte ze … Het bleef donker. Aardedonker. Zoals altijd waren we druk, druk, druk. Boven hebben we nog een wc, maar de trap op lopen, daar had ze dus eigenlijk geen zin in. Het duurde nog een week voordat Koen kans zag het lichtknopje in nog geen vijf minuten te repareren. En die hele week was het dus: trap op, trap af. En toen was er weer licht! Geen pikkedonker meer, maar weer thuis zoals thuis hoort te zijn, met licht op de wc.
De eerste keer daarna dat Dees zich terugtrok in het kleinste kamertje schoot ze vol. Want ergens anders op de wereld storten huizen in. Huizen van mensen zoals jij en ik. Moeten mensen op de vlucht om ergens anders veiligheid te vinden. Mensen zoals jij en ik. Door die ene simpele handeling werd ze zich bewust van de onmetelijke luxe waarin we leven. Waarin wij allemaal leven. Ondanks onze zorgen en verdriet, wij hebben een thuis. Zijn geen vluchteling in eigen land. Zelfs niet als het lichtknopje dienst weigert.
Wie in eigen land ontheemd raakt wordt door ngo’s een ‘internally displaced person’ genoemd. En om het onszelf gemakkelijk te maken hangen we daar meteen een afkorting aan: IDP. Maar daarmee vergroten we de afstand. Een afkorting is een ding, een begrip, geen mens. Neem nou bijvoorbeeld de woorden die de Syriërs zelf geven aan deze mensen. Zij noemen hen de mensen ‘die als laatsten overeind zijn gebleven’. Dat is een veel krachtiger omschrijving, menselijker ook.
Voor ons is het dus ook niet meer dan logisch dat we de helpende hand toesteken wanneer mensen in nood zijn. Dat deden we aan het begin van de oorlog in Oekraïne en recent na de hevige aardbeving in Syrië en Turkije. Want fysiek gaan helpen kunnen we niet, maar de hulpverleners die dat wel kunnen financieel ondersteunen kunnen we wel! Het is ongelofelijk wat er dan op je af komt aan hulp en steun: vrijwilligers die flyers huis-aan-huis willen verspreiden, ondernemers die geld, apparatuur of waar ter beschikking stellen, een kerk die haar deuren openstelt. Het is te veel om op te noemen. Zonder hen hadden we het niet voor elkaar gekregen.
Wat dat laat zien? Dat ons idee dat kunst een middel is om de wereld een stukje mooier te maken klopt. Samen kunnen we de schakelaar repareren en het licht weer aandoen. Want kunst verbindt.
